در صنایعی مثل تولید مواد غذایی که هر روز با آنها سروکار داریم، یا در داروسازی، تولید لبنیات و نوشیدنی‌ها، و حتی در ساخت لوازم آرایشی بهداشتی، محصولاتی تولید میشوند که مستقیماً با سلامت یا بهداشت انسان در ارتباطند. در این صنایع، حفظ خلوص محصول و جلوگیری از هرگونه آلودگی اهمیت درجه اول را دارد. کوچک‌ترین آلودگی، چه میکروبی باشد چه شیمیایی، میتواند کل بچ تولید را غیرقابل استفاده کند و حتی سلامتی مصرف‌کنندگان را به خطر بیندازد. به همین خاطر، در این صنایع نمی‌توان از هر تجهیزاتی استفاده کرد و همه چیز باید مطابق با سختگیرانه‌ترین اصول بهداشتی طراحی و ساخته شده باشد.
پمپ بهداشتی دقیقاً برای پاسخ به همین نیاز حساس طراحی شده است. هدف اصلی از ساخت این پمپ‌ها، جلوگیری از آلوده شدن سیالی است که از داخل آنها عبور میکند. این کار از طریق طراحی خاصی انجام میشود؛ تمام سطوح داخلی پمپ که با محصول در تماس هستند، باید فوق‌العاده صاف و صیقلی باشند (برخلاف پمپهای صنعتی معمولی) تا هیچ ذره‌ای به آنها نچسبد و جایی برای رشد باکتری باقی نماند. همینطور طراحی داخلی پمپ باید به گونه‌ای باشد که هیچ نقطه مرده یا گوشه پنهانی وجود نداشته باشد که سیال در آن جمع شده و در فرآیند شستشو تمیز نشود.
انتخاب متریال مناسب هم در پمپهای بهداشتی حیاتی است. معمولاً از بهترین گریدهای فولاد ضد زنگ (مانند ۳۱۶L) استفاده میشود که نه تنها در برابر خود محصولات (که ممکن است کمی اسیدی باشند) مقاوم است، بلکه باید در برابر مواد شوینده و ضدعفونی‌کننده قوی که برای نظافت‌های مکرر استفاده میشوند نیز دوام بیاورد. متریال قطعات آببندی و سایر قسمت‌های لاستیکی یا پلاستیکی نیز باید از مواد مورد تأیید صنایع غذایی و دارویی باشد و با محصول و مواد شوینده سازگار باشد. این دقت در طراحی و انتخاب متریال، برای تضمین خلوص محصول نهایی و امکان نظافت کامل و مؤثر پمپ ضروری است و باعث میشود پمپ بتواند در فرآیندهای تکراری تولید و نظافت، عملکرد مطمئن و بهداشتی داشته باشد.
یکی از ویژگی‌های اصلی که پمپهای بهداشتی خوب را متمایز میکند، قابلیت نظافت و ضدعفونی مؤثر آن‌هاست. این پمپ‌ها طوری طراحی میشوند که فرآیندهای شستشو و استریلیزاسیون در محل (CIP/SIP) به راحتی و به طور کامل روی آنها انجام شود و سیالات شستشو به تمام نقاط داخلی برسند. اما از طرفی، همه محصولات یکسان نیستند؛ بعضی رقیقند، بعضی خیلی غلیظ، بعضی حساس به هم خوردن، و بعضی هم ممکن است حاوی ذرات باشند. به همین خاطر، انواع مختلفی از پمپهای بهداشتی داریم که هر کدام برای نوع خاصی از سیال و فرآیند مناسبند؛ از پمپهای سانتریفیوژ برای مایعات رقیق، تا پمپهای جابه‌جایی مثبت مثل پمپهای لوب برای محصولات غلیظ یا پمپهای پریستالتیک برای سیالات بسیار حساس یا حاوی ذرات ساینده.
برای اینکه مطمئن شویم یک پمپ واقعاً الزامات بهداشتی سختگیرانه را برآورده میکند، استانداردهای بین‌المللی مهمی مثل EHEDG در اروپا و 3-A Sanitary در آمریکا وجود دارند. این استانداردها بر روی طراحی قابل نظافت، متریالهای مورد استفاده و قابلیت بازرسی تمرکز دارند. پمپ‌هایی که دارای گواهینامه‌های این استانداردها هستند، توسط مراجع مستقل تأیید شده‌اند که به درستی طراحی و قابل نظافت کامل هستند. انتخاب پمپ بهداشتی مناسب با نوع محصول، خواص آن، نیازهای فرآیندی و الزامات نظافتی شما، یک کار تخصصی است. تهیه پمپی با کیفیت ساخت بالا از یک برند معتبر که با این استانداردها آشناست، به معنی تضمین خلوص و ایمنی محصول شما و کارکرد مطمئن خط تولید برای سال‌ها است.
سالار صنعت نیواد افتخار دارد به‌عنوان نماینده رسمی برند KSB آلمان در ایران، محصولات این برند معتبر جهانی را به‌صورت مستقیم و با ضمانت اصالت تأمین و عرضه نماید. KSB یکی از پیشروترین تولیدکنندگان جهانی در زمینه پمپهای سانتریفیوژ، شیرآلات صنعتی و سیستم‌های کنترل هوشمند است که به دلیل کیفیت ساخت بالا، نوآوری فنی و دوام فوق‌العاده، در صنایع بزرگ دنیا به‌کار گرفته میشود.
پمپ بهداشتی پمپی است که به طور خاص برای جابجایی سیالات در صنایعی طراحی شده است که بالاترین استانداردهای بهداشتی در آنها الزامی است؛ صنایعی مثل غذا و دارو، لبنیات، نوشیدنی‌ها، آرایشی بهداشتی و بیوتکنولوژی. تفاوت اصلی آن با پمپهای صنعتی معمولی در طراحی و متریال ساخت آن است که به گونه‌ای انجام شده تا از هرگونه آلودگی محصول جلوگیری شود، امکان رشد میکروب به حداقل برسد، و نظافت و ضدعفونی پمپ به راحتی و به طور کامل انجام پذیرد.
استفاده از پمپ بهداشتی در این صنایع کاملاً حیاتی است زیرا محصولات تولیدی (مانند شیر، آبمیوه، داروها، کرم‌ها) مستقیماً با سلامت انسان در ارتباط هستند و هرگونه آلودگی میتواند عواقب خطرناکی (مانند فاسد شدن محصول، انتقال بیماری، یا کاهش اثربخشی دارو) در پی داشته باشد. پمپ بهداشتی با طراحی خاص خود تضمین میکند که سیال در تماس با سطوحی کاملاً صاف و تمیز قرار می‌گیرد و هیچ نقطه مرده‌ای برای تجمع باکتری یا باقی ماندن ذرات محصول وجود ندارد که این امر به حفظ کیفیت، خلوص و ایمنی نهایی محصول کمک شایانی میکند.
چالش اصلی در پمپاژ سیالات در این صنایع، حفظ خلوص محصول و جلوگیری از هرگونه آلودگی (میکروبی، شیمیایی یا فیزیکی) در طول فرآیند پمپاژ است. سیالات حساس می‌توانند بستر مناسبی برای رشد میکروارگانیسم‌ها باشند؛ بنابراین، پمپ باید به گونه‌ای طراحی شده باشد که پس از هر بار استفاده به راحتی و به طور کامل تمیز و ضدعفونی شود و هیچ جایی برای پنهان شدن باکتری‌ها باقی نماند. همچنین پمپ نباید باعث تغییر در خواص محصول (مانند آسیب به بافت، گرم شدن، یا ورود هوا) شود.
پمپهای بهداشتی با طراحیهای بسیار دقیق و هوشمندانه سعی در حذف یا به حداقل رساندن نقاط مرده دارند. این نقاط، جاهایی در داخل پمپ هستند که سیال میتواند در آنها ساکن بماند و در فرآیندهای نظافت و ضدعفونی به خوبی تمیز نشود که این امر منجر به رشد میکروب و آلودگی محصول بعدی میشود. در پمپهای بهداشتی، اتصالات داخلی کاملاً صاف و بدون پله هستند، زاویهها گرد طراحی میشوند، و تمام قطعات در تماس با سیال به راحتی قابل دسترسی یا طراحی شده برای نظافت در محل (CIP) هستند تا سیال شستشو به تمام نقاط برسد و آنها را پاکسازی کند.
سطح پرداخت (صافی سطح) قطعات داخلی پمپ بهداشتی که در تماس با سیال هستند، اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. سطح باید بسیار صاف و صیقلی (معمولاً با پولیش بالا، مانند Ra کمتر از ۰.۸ میکرومتر) باشد تا هیچ شیار یا خلل و فرجی برای چسبیدن ذرات محصول، باقی ماندن باکتری یا تشکیل بیوفیلم وجود نداشته باشد. سطح پرداخت خارجی پمپ نیز مهم است تا تمیز کردن محیط اطراف پمپ آسان باشد و از تجمع آلودگی روی سطح بیرونی جلوگیری شود.
رایجترین و پرکاربردترین متریال برای ساخت بدنه و پروانه پمپهای بهداشتی، فولاد ضد زنگ آستنیتی گرید ۳۱۶L است. این گرید از فولاد ضد زنگ مقاومت بسیار خوبی در برابر خوردگی داشته و سطحی صاف و مناسب برای پولیش بهداشتی فراهم میکند. برای قطعات آببندی و اورینگها که در تماس با سیال و مواد شوینده هستند، از الاستومرهای مورد تأیید صنایع غذایی و دارویی (مانند EPDM, FKM, PTFE) استفاده میشود که با محصول و مواد شوینده سازگار باشند و باعث آلودگی یا تغییر در خواص محصول نشوند.
CIP (Cleaning In Place) فرآیند شستشو و نظافت اتوماتیک تجهیزات فرآیندی (مانند لوله‌ها، شیرآلات، پمپ‌ها و تانک‌ها) بدون نیاز به باز کردن آنها است. SIP (Sterilization In Place) نیز فرآیند استریلیزاسیون تجهیزات در محل، معمولاً با استفاده از بخار داغ یا مواد شیمیایی است. پمپ بهداشتی برای سازگاری با CIP/SIP طراحی میشود؛ بدین معنا که متریالهای آن باید در برابر مواد شوینده و ضدعفونی‌کننده (با دما و غلظت مشخص) مقاوم باشند، طراحی آن باید به گونه‌ای باشد که سیال شستشو به تمام نقاط داخلی برسد و هیچ نقطه مرده‌ای باقی نماند، و گاهی پمپ‌ها با قابلیت خاصی برای ایجاد جریان توربولنت بالا در هنگام CIP (مانند پروانه‌های باز یا قابلیت چرخش با سرعت‌های متفاوت در هنگام شستشو) طراحی میشوند.
در کاربردهای بهداشتی، بسته به نوع سیال و نیاز فرآیند، از انواع مختلفی از پمپ‌ها استفاده میشود که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند. یکی از انواع رایج، پمپهای سانتریفیوژ بهداشتی هستند که بیشتر برای سیالات با ویسکوزیته پایین (مثل آب، شیر یا نوشیدنی‌های رقیق) و کاربردهایی با دبی بالا مناسبند و طراحی نسبتاً ساده‌ای دارند که تمیز کردن آنها را آسان میکند. دسته دیگر، پمپهای جابجایی مثبت هستند که برای سیالات خاص‌تر به کار می‌روند؛ مثلاً پمپهای لوب (Lobe Pump) برای سیالات ویسکوزتر (مانند ماست یا سس) و حتی سیالات حاوی ذرات جامد حساس مناسبند و پمپاژ ملایمی انجام می‌دهند. همچنین پمپهای پریستالتیک (Peristaltic Pump) که نوع دیگری از پمپهای جابجایی مثبت هستند، برای سیالات بسیار حساس به برش، ساینده یا زمانی که نیاز به بالاترین سطح ایزوله بودن محصول از قطعات پمپ داریم، گزینه بسیار خوبی محسوب میشوند.
هر دو پمپ لوب و پریستالتیک برای محصولات حساس یا حاوی ذرات در صنایع بهداشتی مناسبند، اما تفاوت‌هایی دارند. پمپ لوب برای سیالات ویسکوزتر و حاوی ذراتی که به بافتشان حساسیت کمتری دارند (مانند ماست، پنیر، سس) بسیار خوب عمل میکند و پمپاژ ملایمی دارد. پمپ پریستالتیک اما برای سیالات بسیار حساس به برش (Shear Sensitive)، سیالات حاوی ذرات ساینده یا الیافی که ممکن است در پمپ لوب گیر کنند، یا زمانی که نیاز به بالاترین سطح خلوص و ایزوله بودن سیال از قطعات پمپ داریم (فقط با لوله در تماس است) بهتر است. همچنین برای کاربردهای دوزینگ دقیق سیالات حساس نیز عالی است.
قابلیت پمپاژ ملایم برای محصولاتی که به برش یا تلاطم حساس هستند، مانند لبنیات (شیر، ماست، خامه)، کرم‌ها، لوسیون‌ها یا سوسپانسیون‌های دارویی، بسیار مهم است. پمپاژ خشن میتواند به ساختار محصول آسیب برساند، باعث کاهش ویسکوزیته، تفکیک فازها، یا کاهش اثربخشی محصول شود. پمپهای جابجایی مثبت، به خصوص پمپهای لوب و پمپهای پریستالتیک، به دلیل سرعت نسبتاً پایین و مکانیزم جابجایی سیال، پمپاژ ملایم‌تری نسبت به پمپهای سانتریفیوژ دارند و برای این نوع محصولات ترجیح داده میشوند.
استانداردهای معتبری مانند EHEDG (گروه طراحی و مهندسی بهداشت) در اروپا و 3-A Sanitary در آمریکا، مجموعه‌ای از الزامات سختگیرانه را برای طراحی، متریال و قابلیت تمیزکاری تجهیزات مورد استفاده در صنایع غذایی و دارویی تعیین می‌کنند. پمپ‌هایی که دارای گواهینامه‌های EHEDG یا 3-A Sanitary هستند، به این معنی است که توسط سازمان‌های مستقل ارزیابی شده‌اند و مطابق با این استانداردها ساخته شده‌اند. استفاده از پمپهای دارای این گواهینامه‌ها، اطمینان خاطر می‌دهد که پمپ الزامات سختگیرانه بهداشتی فرآیند شما را برآورده میکند و به حفظ کیفیت و ایمنی محصول نهایی کمک می‌نماید.
انتخاب پمپ بهداشتی مناسب فرآیندی دقیق است. باید خواص کامل سیال (ویسکوزیته، حساسیت به برش، دما، وجود ذرات، خورندگی احتمالی ناشی از خود محصول یا مواد شوینده)، دبی و هد مورد نیاز، الزامات بهداشتی فرآیند (سطح مورد نیاز نظافت، نیاز به CIP/SIP)، و سازگاری متریال پمپ (بدنه، پروانه، آببندی، الاستومرها) با محصول و مواد شوینده را به دقت بررسی کرد. انتخاب نوع پمپ (سانتریفیوژ، لوب، پریستالتیک) بر اساس خواص سیال و نیاز فرآیند انجام شده و سپس مدل دقیق با در نظر گرفتن دبی، هد، متریال و گواهینامه‌های بهداشتی مورد نیاز تعیین میشود.
مشکلات رایج میتواند شامل آسیب به متریال پمپ (به خصوص الاستومرها و آب‌بندی‌ها) در اثر استفاده نادرست از مواد شوینده و ضدعفونی‌کننده (غلظت یا دمای نامناسب)، سایش قطعات داخلی (پروانه، روتورها در پمپهای لوب) در اثر وجود ذرات ساینده در سیال یا مواد شوینده، نشتی از آببندی مکانیکی، یا در موارد نادر، آلودگی میکروبی (در صورت عدم رعایت کامل پروتکل‌های نظافت و ضدعفونی) باشد.
در بازار پمپهای بهداشتی، به دلیل نیاز به تخصص در طراحی، متریال و رعایت استانداردهای سختگیرانه، برندهای معتبر بین‌المللی که به کیفیت و قابلیت اطمینان مشهورند، حضور دارند. شرکت KSB آلمان یکی از تولیدکنندگان پیشرو در این زمینه است. KSB طیف گسترده‌ای از پمپهای بهداشتی سانتریفیوژ و جابجایی مثبت (مانند سری‌های Vitacast و Vitachrom برای سانتریفیوژ، Vitalobe برای پمپهای لوب) را تولید میکند که مطابق با بالاترین استانداردهای بهداشتی طراحی شده‌اند و برای کاربردهای مختلف در صنایع غذایی، دارویی، لبنیات و نوشیدنی مناسب هستند.
انتخاب پمپ بهداشتی مناسب برای صنایع حساس مثل داروسازی، غذایی و آرایشی، نیازمند دقت بالا در طراحی، متریال و گواهینامه‌های بهداشتی است. شرکت سالار صنعت نیواد، نماینده رسمی پمپهای KSB آلمان در ایران، با دسترسی به برندهای معتبر جهانی، آماده تأمین پمپهای بهداشتی اصل، دارای تأییدیه‌های لازم و متناسب با نیاز فنی و الزامات استاندارد شماست.
0 محصول برای مقایسه انتخاب شده است.
شماره موبایل خود را جهت دریافت کد تایید وارد نمایید:
کد تایید پیامک شده به شماره 09xxxxxxxxx را وارد نمایید:
تغییر شماره
ارسال مجدد کد