کاربردهای حیاتی پمپهای وکیوم در صنایع مختلف
برخلاف اکثر پمپ‌هایی که ما می‌شناسیم و کارشان جابه‌جایی مایعات است، پمپهای وکیوم دنیای متفاوتی دارند؛ دنیای گازها، بخارات و فشارهای پایینتر از فشار جو. وظیفه اصلی یک پمپ وکیوم، ایجاد و حفظ شرایط خلاء در یک فضای بسته است. خلاء به حالتی گفته میشود که فشار در یک حجم مشخص، از فشار اتمسفر اطراف کمتر باشد؛ یعنی تعداد مولکولهای گاز در آن فضا کاهش یافته است. پمپ وکیوم با حذف پیوسته مولکولهای گاز از داخل یک محفظه، باعث کاهش فشار در آن شده و این حالت خلاء را ایجاد میکند و نگه می‌دارد.
چرا در صنعت به خلاء نیاز داریم؟ کاربردهای ایجاد خلاء بسیار گسترده و متنوع است و اغلب به بهبود یا امکان‌پذیر شدن فرآیندهای خاصی منجر میشود. مثلاً در خلاء، نقطه جوش مایعات پایین می‌آید که این ویژگی در فرآیندهای خشککردن موادی که به حرارت حساسند (مانند مواد غذایی یا دارویی) یا در تقطیر و تبخیر برخی مواد شیمیایی بسیار مفید است. در فرآیندهای فیلتراسیون، استفاده از خلاء در زیر فیلتر باعث سرعت بخشیدن به جدا شدن مایع از جامد میشود. در انتقال مواد پودری، استفاده از سیستمهای انتقال تحت خلاء از پراکندگی گرد و غبار جلوگیری کرده و ایمنی را بالا می‌برد.
برای اینکه بدانیم یک پمپ وکیوم چقدر توانمند است و برای نیاز ما مناسب است یا خیر، به دو پارامتر اصلی نگاه می‌کنیم: یکی فشار نهایی خلاء (Ultimate Vacuum) که نشان می‌دهد پمپ در حالت ایده‌آل تا چه فشار پایینی میتواند محیط را تخلیه کند؛ یعنی چقدر میتواند به خلاء مطلق نزدیک شود. دیگری سرعت پمپاژ (Pumping Speed) است که بیانگر این است که پمپ با چه سرعتی میتواند گاز را از سیستم خارج کند، به خصوص در فشارهای مختلف در طول فرآیند تخلیه از فشار اتمسفر تا فشار کاری. این پارامترها نشان‌دهنده توانایی پمپ در رسیدن به سطح خلاء مورد نیاز و حفظ آن با سرعت کافی در برابر گازدهی احتمالی سیستم هستند.
به همین دلیل، پمپهای وکیوم در طیف بسیار گستردهای از فرآیندهای صنعتی که به نوعی نیازمند شرایط خلاء هستند، حضوری پررنگ دارند؛ از صنایع شیمیایی و پتروشیمی برای فرآیندهای تقطیر و گاززدایی، تا صنایع غذا و دارو برای خشککردن و بستهبندی، صنایع فلزات و معدن برای فیلتراسیون و انتقال، نیروگاهها برای ایجاد خلاء در کندانسورها و افزایش راندمان توربین، و حتی در سیستمهای آب و فاضلاب برای پرایمینگ پمپهای بزرگ. تنوع این کاربردها، نیاز به انواع مختلف پمپهای وکیوم با ویژگی‌ها و مکانیزم‌های کاری متفاوت را ایجاد کرده است.
پمپهای وکیوم: انواع متداول و سازگاری با گازهای مختلف
در صنعت، انواع مختلفی از پمپهای وکیوم با مکانیزم‌های کاری متفاوت وجود دارند که هر کدام برای شرایط و سطوح مختلف خلاء مناسبند. یکی از پرکاربردترین انواع در کاربردهای صنعتی، پمپ وکیوم رینگ مایع (Liquid Ring Vacuum Pump) است. این پمپها با استفاده از چرخش پروانه خارج از مرکز در داخل یک رینگ مایع (معمولاً آب)، گاز را به دام انداخته و فشرده میکنند. مزیت بزرگ آنها این است که میتوانند گازهای حاوی بخار آب و سایر بخارات متراکم شونده را به خوبی پمپاژ کنند و در تماس با گاز فرآیندی، حرارت زیادی تولید نمی‌کنند، که این ویژگی آنها را برای بسیاری از کاربردهای شیمیایی، پتروشیمی و محیط‌هایی که گاز مرطوب وجود دارد، گزینه‌ای ایده‌آل می‌سازد. پمپهای وکیوم رینگ مایع با انتخاب مایع آببندی و متریال سازگار میتوانند برای بسیاری از گازهای خورنده نیز به کار روند.
علاوه بر پمپهای وکیوم رینگ مایع، بسته به نوع و خواص گازی که پمپاژ میشود، و سطح خلاء مورد نیاز، ممکن است به پمپهای وکیوم دیگری نیاز باشد. برای مثال، پمپهای وکیوم روتاری وین روغنی برای دستیابی به فشار نهایی خلاء عمیق‌تر در کاربردهای تمیز، و پمپهای وکیوم خشک مانند پیچی یا پنجه‌ای برای پمپاژ گازهای حاوی ذرات یا بخارات بدون استفاده از مایع آببندی مناسبند. انتخاب پمپ وکیوم مناسب، نیازمند تحلیل دقیق خواص گاز (شامل ترکیب، دما، فشار بخار، وجود ذرات، خورندگی، قابلیت اشتعال)، سطح خلاء و سرعت پمپاژ مورد نیاز فرآیند، و همچنین شرایط عملیاتی است. این یک تصمیم تخصصی است که باید توسط متخصصان انجام گیرد تا پمپ کارایی مطلوب، ایمنی لازم و عمر طولانی داشته باشد و به اهداف فرآیند شما دست یابید.
سالار صنعت نیواد افتخار دارد به‌عنوان نماینده رسمی برند KSB آلمان در ایران، محصولات این برند معتبر جهانی را به‌صورت مستقیم و با ضمانت اصالت تأمین و عرضه نماید. KSB یکی از پیشروترین تولیدکنندگان جهانی در زمینه پمپهای سانتریفیوژ، شیرآلات صنعتی و سیستمهای کنترل هوشمند است که به دلیل کیفیت ساخت بالا، نوآوری فنی و دوام فوق‌العاده، در صنایع بزرگ دنیا به‌کار گرفته میشود. KSB طیف متنوعی از پمپهای وکیوم با کیفیت بالا، به ویژه پمپهای وکیوم رینگ مایع سری ConVac را برای کاربردهای مختلف صنعتی ارائه می‌دهد.
